İNSANDA ÜREME, BÜYÜME ve GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME ve GELİşME
Bir canlının nesiini (türünü) devam ettirebilmek için kendine benzer yeni bir canlı (bireyler) oluşturmasına üreme veya çoğalma denir. Üreme olayı;
· Bütün canlılarda görülür ve canlılar için ortak özelliktir.

Canlıların nesiinin (türünün) devam etmesini sağlar. (Yaşamını sürdürmesi için gerekli değildir)
Canlıların sahip olduğu kalıtsal özelliklerin yavrulara aktarılmasını sağlar.

1. ÜREME HÜCRELERİ:
İnsanlarda üreme olayında görevalan özel hücrelere üreme hücreleri denir.

Erkek bireylerin üreme hücresi sperm, dişi bireylerin üreme hücresi yumurta olarak adlandırılır. Üreme hücreleri erkek ve dişi bireylerin üreme organlarında oluşturulurlar. Üreme hücreleri, anne ve babaya ait kalıtsal maddeleri yeni oluşacak yavru bireye aktaran yapılardır.


Erkek üreme sisteminde bulunan organlar ve bu organların görevleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

ERKEK ÜREME ORGANLARI
Organın Adı
Görevleri
TESTİsLER
Spermin üretildiği organlardır
SPERM KANALI
Spermleri testisten eşey organına doğru taşır
EŞEY ORGANI
Spermlerin ve idrarın vücuttan dışarı atılmasını
(Penis)
sağlar
SALGI BEZLERİ
Spermlerin dışarı atılmasını kolaylaştıran kaygan
sıvıyı salgılar
Bir erkek bireyde iki tane testis bulunur. Testislerde çok sayıda sperm üretilir. Salgı bezlerinin ürettiği salgı kaygan bir yapıda olduğu için, spermlerin vücut dışına atılmasını kolaylaştırır.


Canlılarda üremenin sağlanabilmesi için; hem erkek hem de dişi üreme sistemi birlikte görev yapmalıdır.



3. DÖLLENME OLAYI:
Dişi bireyin yumurtalığında genellikle Döl yatağı her ay bir tane yumurta oluşturulur ve yumurta buradan yumurta kanal ına geçer. Erkek eşey organından dişi üreme sistemine milyonlarca sperm aktarılır. Dişi üreme sistemine aktarılan spermler, kuyrukları sayesinde hareket ederek döl yolundan döl yatağına, buradan da yumurta kanal ına doğru ilerler. Spermlerin büyük bir kısmı hareket ettikleri bu yolda ölürler ve sadece 500 tanesi yumurtaya kadar ulaşır. Yumurtaya ilk ulaşan sperm yumurtayı döller.
Spermler
12.
Yumurta

Yumurta kanandaki döllenme olayı Döllenme olayı sadece bir sperm tarafından gerçekleştirilir. Yumurtaya ilk olarak ulaşan sperm hücresi yumurtaya temas eder. Bu
Zıgot oluşur. sperm hücresinin baş kısmı yumurtaya girer, fakat kuyruk kısmı yumurtaya giremez, yumurtaya giren spermin baş kısmındaki sperm çekirdeği ile yumurta çekirdeği kaynaşarak birleşir. Böylece döllenme olayı gerçekleşmiş olur. Döllenme sonucu oluşan yeni hücreye t) zigot adı verilir.



Sperm yumurtaya Spermin baş kısmı ulaşır. yumurtaya girer. insanlarda görülen döllenme olayı

Döllenme olayı:
SPERM + YUMURTA >>> ZİGOT (döllenmiş yumurta)

4. EMBRİYO, FETÜS ve BEBEGİN GELİşİMİ:
Döllenme olayı ile yumurta kanalına ulaşan zigot, yavaş yavaş döl yatağına doğru ilerler. Döl yatağı zigotun yerleşmesi ve gelişmesi için uygun bir organdır. Yumurta kanalından döl yatağına
ulaşan zigot buraya yerleşir. Döl yatağına yerleşen zigot burada gelişerek yavru bireyi oluşturacaktır.
Zigot döl yatağında art arda hızla bölünerek hücre sayısını artıracaktır.

Oluşan hücreler birbirlerinden ayrılmayıp bir arada bulunurlar. Dıştan incelendiğinde dut şeklinde görülen bu hücre topluluğuna embriyo (canlı taslağı) adı verilir.


Döllenme
Zigot
Embriyo
Gelişmiş embriyo
Bebek

Embriyo döl yatağının iç dokusuna yerleşir ve gelişimini sürdürür. Döl yatağının iç dokusu, embriyonun yerleşerek beslenip gelişebilmesi için kalınlaşır ve kan damarlarınca zenginleşir. Embriyo hamilelik süresince ihtiyaç duyduğu tüm maddeleri annenin kanından sağlar. Aynı şekilde embriyonun oluşturduğu atık maddeler de annenin kanına verilir.
Embriyoya ilk iki aydan sonra fetüs adı verilir. Fetüs döl yatağında gelişimini sürdürerek bebeği oluşturur.